Triaki

Triak – Budowa i Zasada Działania.

Co to jest triak?

Triak (TRIAC – Triode for Alternating Current) to półprzewodnikowy element mocy stosowany do sterowania prądem przemiennym (AC). Jest odpowiednikiem dwóch tyrystorów połączonych przeciwrównolegle, dzięki czemu może przewodzić prąd w obu kierunkach, co czyni go idealnym do sterowania urządzeniami zasilanymi napięciem sieciowym (np. 230V AC). Symbol triaka wygląda jak dwa połączone tyrystory w przeciwnych kierunkach z wspólną bramką.

Triak posiada trzy wyprowadzenia:

✔ Anoda 1 (A1)

✔ Anoda 2 (A2)

✔ Bramka (G, Gate) – steruje włączeniem triaka

Zasada działania triaka

Triak przewodzi prąd, gdy otrzyma impuls sterujący na bramkę (G). W odróżnieniu od tranzystorów, triak po uruchomieniu pozostaje w stanie przewodzenia aż do momentu zaniku prądu w obciążeniu (np. przejścia napięcia sieciowego przez zero). Wtedy triak zostanie wyłączony i prąd przez niego nie popłynie.

Sterowanie triakiem:

Aby załączyć triak, należy podać odpowiedni impuls napięcia na bramkę. Po załączeniu triak pozostaje w stanie przewodzenia nawet po zaniku impulsu bramkowego. Wyłączenie następuje automatycznie po przejściu napięcia przez zero (dla prądu przemiennego). Dzięki temu triaki doskonale nadają się do regulacji mocy w urządzeniach zasilanych napięciem AC.

Zastosowanie triaków

✅ Regulacja mocy urządzeń elektrycznych – np. ściemniacze oświetlenia, sterowanie silnikami, ogrzewanie elektryczne

✅ Regulacja prędkości silników AC – np. wentylatory, wiertarki

✅ Sterowanie grzałkami – w piecach elektrycznych, żelazkach

✅ Przełączanie obciążeń dużej mocy – np. w przekaźnikach półprzewodnikowych (SSR)

Triaki są kluczowymi elementami elektronicznych regulatorów napięcia, a ich zdolność do pracy w obwodach AC sprawia, że są szeroko stosowane w automatyce i systemach sterowania.